Do 13.03.2020 r. KE miała przedstawić nowe wytyczne dotyczące złagodzenia zasad pomocy publicznej i reguł budżetowych.
W normalnych warunkach taka pomoc publiczna jest niedozwolona, a jej ewentualne stosowanie jest obwarowane surowymi zasadami. KE dopuszcza zatem wsparcie z pieniędzy publicznych by rekompensować szkody, jakie firmy ponoszą z powodu koronawirusa. KE zezwala na taką pomoc powołując się na art.107 2b TFUE tj. w sytuacji nadzwyczajnej (koronawirus).
Komisja Europejska przygotowuje obecnie trzy inicjatywy:
1. Pomoc publiczną na złagodzonych zasadach;
2. Wykorzystanie narzędzi w ramach „poluzowania” Pakietu Stabilności i Wzrostu;
3. Inicjatywę: “Corona Response Investment Initiative” skierowaną do:
- systemów opieki zdrowotnej,
- MŚP,
- rynków pracy,
- i innych wrażliwych części naszej gospodarki.
Jakim budżetem dysponuje KE w ramach Corona Response Investment Initiative?
KE ma w krótkim czasie zgromadzić około 25 mld euro. W tym tygodniu KE miała złożyć wniosek do Rady i Parlamentu o uwolnienie 7,5 miliarda euro płynności inwestycyjnej. KE powoła grupę zadaniową do współpracy z państwami członkowskimi w celu zapewnienia, by środki te zaczęły płynąć w najbliższych tygodniach.
Rada Europejska zamierza podjąć niezbędne decyzje w tej sprawie podczas szczytu w dniach 26-27 marca.
Jak ma działać Corona Response Investment Initiative?
Kraje UE (w tym Polska) nie będą musiały zwracać KE niewykorzystane środki z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Będą mogły je re-inwestować w formie współfinansowania krajowego, aby otrzymać kolejne transze z funduszy unijnych. Zmieni się w niezbędnym zakresie główne rozporządzenie w sprawie funduszy unijnych i krajowe programy funduszowe skierowane m.in. do MŚP.
Co to oznacza?
W celu szybkiego ukierunkowania europejskich inwestycji publicznych w wysokości 25 miliardów euro na walkę z następstwami kryzysu koronawirusowego, Komisja zaproponuje w tym roku rezygnację z obowiązku zwracania się o zwrot niewykorzystanych zaliczek na rzecz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych znajdujących się obecnie w posiadaniu państw członkowskich.
Państwa członkowskie będą zobowiązane do wykorzystania tych kwot w celu przyspieszenia swoich inwestycji w ramach funduszy strukturalnych. Wykorzystają je do współfinansowania krajowego, które normalnie musiałyby zapewnić sobie same, aby otrzymać kolejne transze swoich kopert funduszy strukturalnych.
Wniosek ten może zostać wdrożony poprzez zmianę rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów dotyczących funduszy strukturalnych. Komisja miała przedstawić ten wniosek Radzie i Parlamentowi w tym tygodniu. Krajowe programy operacyjne zostałyby następnie dostosowane, w razie potrzeby, w celu skierowania środków finansowych na wskazane wyżej obszary.
Około godz. 17:00 w piątek (13.03.2020 r.) Komisja podwyższyła kwotę i potwerdziła, że przeznaczy ok 37 mld euro na Corona Response Investment Initiative.